Restauratie van het Pels-Orgel

Op de koorzolder in de Raamsdonkse Bavokerk staat een oud pneumatisch orgel.

Het werd in 1930 gebouwd door de firma Pels. Vele van ons herinneren zich de warme, romantische klank kleur van dit grote instrument. De laatste jaren werd het op dinsdagmiddagen nog wel eens door een bezoeker bespeeld. Hoe langer hoe meer vallen registers en afzonderlijke tonen uit. orgel Zonder er over te praten wordt het orgel als het ware afgeschreven. Restaureren is te duur…. Niets aan te doen. Dat betekent de ondergang van een mooi instrument. Zelf restaureren ?! Onderzoek wijst uit, dat met adviezen van orgelbouwer Pels en van Leeuwen deze vorm van restaureren mogelijk en betaalbaar moet zijn. Tevens de moeite waard, want het is een goed instrument.

Dorpsgenoten, die zich "Vrienden van de orgels van St. Bavo" noemen gaan aan de slag. Door 4 vrijwilligers wordt, met toestemming van het kerkbestuur zo'n 40 uur per week aan 't orgel gewerkt. Op deze wijze zal de restauratie ongeveer een half jaar duren. Intussen worden instanties benaderd voor financiële ondersteuning. Want al zijn er geen arbeidskosten, de kosten van materiaal en uiteindelijk de vakkundige afregeling en stemming vormen samen nog een fors bedrag. Ook daarna is jaarlijks onderhoud van beide orgels noodzakelijk. Als het instrument klaar is volgt natuurlijk een feestelijke her-ingebruikname.

De "Vrienden van de orgels van St. Bavo" zullen jaarprogramma's ontwikkelen met als hoogtepunt "Raamsdonk Orgeldorp": orgel Een speciale orgeldag waarop de vier kerkorgels die Raamsdonk rijk is te horen zullen zijn. Unieke toekomstige mogelijkheden, maar eerst de restauratie, waarvoor geld onmisbaar is.

Daarom is er vanaf heden een ORGELFONDS geopend voor restauratie en onderhoud van de beide orgels van St. Bavo.

Aan ieder die dit initiatief de moeite waard vindt vragen wij dit ORGELFONDS ruimhartig te ondersteunen.

ORGELFONDS H. BAVO RAAMSDONK REK.NR. 14.30.42.009

• Ondanks dat er al verschillende donaties binnen gekomen zijn en ook dat Bert Jansen op de Kerstmarkt in Geertruidenberg met zijn klein draaiorgeltje nog een paar honderd gulden verdient heeft, en dat de vier vrijwilligers er persoonlijk ongeveer er 8 duizend gulden in gestoken hebben, (werkuren niet mee gerekend) komen we nog zeker nog een 20.000 duizend gulden tekort.
• De vier vrijwilligers zijn nu zover, dat hun werk er op zit.
• Nu is het alleen nog schoon maken, het houtwerk behandelen met anti insectol tegen houtworm en dan al het houtwerk vernissen, zodat het instrument er perfect uitziet.
• De vrijwilligers zijn dan klaar, maar het orgel speelt nog niet, er moet nu eerst geld komen zodat de firma Pels en van Leeuwen het instrument kan afregelen en stemmen.
• Stort hoe minimaal ook op de Raborekening nr. 14.30.42.009 Orgelfonds H.Bavo Raamsdonk.

Werkschema Orgel St. Bavo

Datum	Uitvoerenden	Omschrijving werkzaamheden
31-10-2000	G.van Beurden, C. Romme	Pijp gedeelte verwijderen, windlade 1 open maken inspectie, conditie (zie rapport).
09-11-2000	G.van Beurden, C. Romme, Th. Van Dijck.	Pijpwerk Fagot verwijderd, windlade subbas 16" Fagot behandelt met anti houtworm.
14-11-2000	G.van Beurden, B. Jansen, C. Romme, Th. Van Dijck.	Windlade subbas 16" Fagot demonteren, toonlatten demonteren, houtwerk behandelen met anti houtworm. Pijpwerk Bourdon verwijderen, dekplaat zwelkast vernieuwen.
16-11-2000		Windlade subbas 16" Fagot demonteren. Koorzolder ordenen.
21-11-2000		Houten pijpwerk bourdon stemstoppen verwijderen repareren en pijpen schuren. Toonlatten windlade demonteren.
23-11-2000		Houten pijpwerk Bourdon vernissen. Toonlatten Windlade 1 demonteren.
25-11-2000		Registerkast subbas 16" Fagot repareren. Toonlatten windlade 1 repareren en schoonmaken.
28-11-2000		Houtwerk Bourdon vernissen en de stemstoppen passend maken. Plastic folie aanbrengen langs gevels tegen vocht.
30-11-2000		Windlade subbas 16" Fagot afwerken, pijpwerk Bourdon vernissen afgemaakt en windlade Bourdon verwijderd.
05-12-2000		Membramen lijmen van subbas 16" Fagot, windlade afmonteren.
07-12-2000		Registerkast en koppen subbas 16" Fagot monteren. Membramen Bourdon lijmen. Nieuw pijpwerk subbas 16" aangevoerd.
12-12-2000		Windlade subbas 16 "Fagot terug plaatsen in orgel, pijpwerk subbas op windlade plaatsen, stemstoppen gangbaar maken.
14-12-2000		Membramen Bourdon lijmen, windlade afmonteren.
19-12-2000		Windlade Bourdon afgewerkt. Tweede registerkast subbas 16 "Fagot gemonteerd. Laatste pijpen subbas 16" op lade geplaatst. Plastic folie tegen achterwand gemonteerd.
21-12-2000		Pijpwerk Bourdon plaatsen, membramen windlade 1 lijmen, tongwerk windlade 1 schoonmaken, toonlatten windlade 1 monteren.
02-01-2001		Toonlatten windlade 1 monteren, membramen lijmen, voeten Fagot schoonmaken en met anti worm behandelen.
04-01-2001		De rest van de toonlatten monteren. Register afwerken en monteren. Windlade 2 toonlatten demonteren, voeten Fagot schoonmaken en behandelen.
09-01-2001		Lijmen membramen, windlade 2 vernissen, Fagot voeten demonteren, frondlade monteren en toonlatten windlade 2.
11-01-2001		Toonlatten monteren, windlade 2 membramen front lijmen. Voet Fagot afdichtingen lijmen.
16-01-2001		Toonlatten windlade 2 monteren, leidingen lijmen, voeten Fagot afdichten en lijmen, membramen front lijmen.
18-01-2001		Voeten Fagot lijmen membramen proef. Toonlatten windlade 2 monteren, leidingen lijmen.
23-01-2001		Windlade 1 deklatten en pijp rekken monteren, voeten Fagot membramen lijmen, leidingen lijmen.
25-01-2001		Windlade 1 pijpwerk plaatsen, windlade front demonteren, membramen front lijmen, voeten Fagot lijmen.
30-01-2001		Voeten Fagot monteren, membramen front lijmen. Koor zolder ordenen.
01-02-2001		Tongwerk Fagot schoonmaken en repareren, beker Fagot schoonmaken.
06-02-2001		Tongwerk Fagot schoonmaken en repareren. Beker Fagot plaatsen.
08-02-2001		Leidingen front lijmen, pijpwerk windlade 1 afgewerkt, wind op orgel, werking mechaniek controleren en nog enkele storingen verhelpen.
13-02-2001		De lekken in de Hoofdbalg repareren. Sloten van Orgelkast en panelen repareren. Schade zwelmechaniek opnemen.
15-02-2001		Mechaniek zwel repareren, panelen orgelkast plaatsen, sloten aanbrengen, al het houtwerk van front en speeltafel behandelen met anti houtworm.
20-02-2001		Laatste werkzaamheden voor ons, alles nog eens na lopen schoonmaken en opruimen, al het houtwerk behandelen met anti insectol tegen houtworm en ander ongedierte, daarna al het houtwerk met zonnebloemolie behandelen, wij denken dat dit de beste oplossing is, het hout krijgt een mooie kleur en hout wormen zijn niet zo dol op olie? De orgelbouwer moet nu nog afregelen en stemmen. Daar moet nu eerst geld voor komen. Wij hebben summier een verslag gemaakt. Er zijn nog veel meer werkzaam heden verricht, er is zeker twee kubike meter vuil verwijderd. Stof, spinnen webben, cement, puin enz. enz. We denken nog aan de vele afgebroken en doorgeroeste schroeven. Alle schroeven en pakkingen zijn vernieuwd, we hebben het warm gehad, maar ook veel kou geleden.