Oude Nederlandse maandnamen

De oude Nederlandse maandnamen worden vandaag de dag nog steeds door sommige mensen gebruikt, soms door taalpuristen of gewoon als synoniem voor de gebruikelijke namen van het Gregoriaanse kalenderstelsel. Ook in de literatuur en poëzie komt men deze namen weleens tegen. In Vlaanderen heeft Guido Gezelle zich sterk gemaakt voor een lijstje dat nog zuiverder op het Nederlands terugging. Dat is nog tot 1975 gebruikt door het tijdschrift Biekorf.

 

De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) heeft getracht deze namen weer voor algemeen gebruik in te voeren: zie NSB maandnamen.

Hieronder staat een lijstje met oude maandnamen. Bij hedendaags gebruik worden zij met een kleine letter geschreven. De meest algemene maandnamen staan in de tweede kolom. De lijst van Gezelle, die altijd met hoofdletters werd gespeld, vormt de tweede kolom. De namen in de vierde en vijfde kolom worden ook weleens gezien, maar zijn niet gebruikelijk. Sommige daarvan zijn afgeleid van de namen in de Franse republikeinse kalender. Merk op dat wintermaand en oogstmaand in twee rijen voorkomen en dus voor verwarring kunnen zorgen.

Bij de Romeinen was maart de eerste maand van het jaar, wat de namen van september en de volgende maanden verklaart.

In de revolutionaire kalender was vendémiaire de eerste maand.

Gebruikelijke naam (uit het Latijn)	Oude Nederlandse naam	Oude Vlaamse naam	Soms gebruikte alternatieve naam	Uit de Franse republikeinse kalender afkomstige naam (bij benadering, de maanden beginnen ongeveer tien dagen eerder)
Januari	louwmaand	Nieuwjaarmaand	wintermaand	sneeuwmaand (Nivôse)
Februari	sprokkelmaand	Schrikkelmaand	kortemaand	regenmaand (Pluviôse)
Maart	lentemaand	Lentemaand	kalvermaand	windmaand (Ventôse)
April	grasmaand	Grasmaand	paasmaand	kiemmaand (Germinal)
Mei	bloeimaand	Bloeimaand	wonnemaand	bloeimaand (Floréal)
Juni	zomermaand	Zomermaand	braakmaand	weidemaand (Prairial)
Juli	hooimaand	Hooimaand	vennemaand	oogstmaand (Messidor)
Augustus	oogstmaand	Koornmaand	arenmaand	hittemaand (Thermidor)
September	herfstmaand	Herfstmaand	havermaand	vruchtmaand (Fructidor)
Oktober	wijnmaand	Zaaimaand	aarzelmaand	wijnmaand (Vendémiaire)
November	slachtmaand	Slachtmaand	smeermaand	nevelmaand (Brumaire)
December	wintermaand	Wintermaand	sneeuwmaand	rijpmaand (Frimaire)